Türk Edebiyatı 4 – Test 15^{2018-3. Dönem}

Şunlar ki çoktur malları,
Gör nice oldu hâlleri:
Son ucu bir gömlek imiş,
Anın da yoktur yenleri.

Bu mısralara hâkim olan tema aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Ölüm
• B) Sevinç
• C) Yalnızlık
• D) Hasret

“Divan-ı Hikmet” ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) Didaktik bir eserdir.
• B) Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
• C) Hikmet adı verilen şiirlerden oluşur.
• D) Yaratılış, insan, dünya, var oluş gibi konular işlenmiştir.

• Eserin tamamında hece ölçüsü kullanılmıştır.
• Pendname (öğüt kitabı) özelliği taşır.
• İyi bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği anlatılır.
“Kutadgu Bilig” ile ilgili verilen bu cümleler doğru-yanlış olarak değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

• A) D – D – Y
• B) D – Y – Y
• C) Y – D – D
• D) Y – Y – D

Yüknekli Edip Ahmet tarafından 12. yüzyılda Çağatay lehçesiyle yazılmış ve Emir Muhammed’e sunulmuştur. Eserde 102 dörtlük, 40 beyit vardır. Bilgi, dil, cömertlik, cimrilik, alçak gönüllülük, kibir, hırs, yumuşak huyluluk, zamanın bozuklukları konularında kaleme alınmıştır.
Bu parçanında sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Divan-ı Hikmet
• B) Atabetü’l Hakayık
• C) Kutadgu Bilig
• D) Divanü Lûgati’t Türk

I. Türkçenin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabıdır.
II. Araplara Türkçeyi öğretmek amaçlanmıştır.
III. Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
“Divanü Lûgati’t Türk” ile ilgili verilen numaralandırılmış cümlelerden hangileri doğrudur?

• A) Yalnız I.
• B) Yalnız III.
• C) I ve II
• D) I, II ve III.

Asıl metin:
Tumlığ kelip kapsadı
Kutluğ yayığ tepsedi
Karlap ajun yapsadı
Et yin üşüp emrişür

Günümüz Türkçesiyle:
Soğuk gelip kapladı
Kutlu yazı çekemedi
Kar yağarak dünyayı kapattı
Vücut üşüyerek titriyor

Asıl metin ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) Nazım birimi dörtlüktür.
• B) 7’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
• C) Ek hâlinde redif kullanılmıştır.
• D) “Aşk” teması işlenmiştir.

Asıl metin:
Ol Kadirim kudret birlen nazar kıldı
Hürrem bolup yir astıga kirdim mene
Garip bendeng bu dünyadan güzar kıldı
Mahrem bolup yir astıga kirdim mene

Günümüz Türkçesiyle:
Benim Tanrım kudret ile bir baktı
Mesut olup yer altına girdim işte
Garip kulun bu dünyadan geçti, gitti
Sırdaş olup yer altına girdim işte

Bu dizelerde ele alınan konu aşağıdakilerden hangisidir?

• A) İlahi aşk
• B) Doğa güzellikleri
• C) Memleket hasreti
• D) Vatan sevgisi

Ben Kazan’ın nimetini çok yimişim,
Bilmez isem gözüme dursun!
Karakoç’ta Kazılık atına çok binmişim,
Bilmez isem bana tabut olsun!
Yahşı kaftanlarını çok giymişim,
Bilmez isem kefenim olsun!
Ala, büyük otağına çok girmişim,
Bilmez isem bana zindan olsun! dedi.
Aruz kızdı, kavrayıp Beyrek’in sakalını tuttu.
Beyler Beyrek’e kıyamadılar.

Bu parçanın aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır?

• A) Battalname
• B) Kutadgu Bilig
• C) Dede Korkut Hikâyeleri
• D) Divanü Lügati’t Türk

I. Destan-hikâye özelliği taşır.
II. Müslüman Oğuzların iç ve dış savaşlarını ele alır.
III. Tek nüshası Vatikan’da bulunmaktadır.
“Dede Korkut Kitabı” ile ilgili verilen numaralandırılmış cümlelerden hangileri yanlıştır?

• A) Yalnız I.
• B) Yalnız III.
• C) I ve II
• D) II ve III.

Mutasavvıf, şair ve “bilginler sultanı” olarak anılır. Irk, din ayrımı gözetmeden bütün insanlığı kucaklar. Eserlerinde birliği, hoşgörüyü, iyiliği öğütler.
Bu parçanında aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?

• A) Battal Gazi
• B) Dede Korkut
• C) Nasreddin Hoca
• D) Mevlana Celaleddin Rumi

Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının genel özelliklerinden değildir?

• A) Arapça ve Farsçanın etkisinde kalınmıştır.
• B) Ağırlıklı olarak tam ve zengin uyak kullanılmıştır.
• C) Hece ölçüsü daha çok tercih edilmiştir.
• D) Nazım birimleri beyit ve benttir.

Kanı ol gül gülerek geldiği demler şimdi
Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz

Bu dizeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

• A) Nazım birimi dörtlüktür.
• B) “Özlem” teması işlenmiştir.
• C) Kafiye şeması “aa” şeklindedir.
• D) Sözcük hâlinde redif kullanılmıştır.

Adl ü ihsânını ölçüp biçemez
Newton’lar
Akl ü irfânını derk eylemez Eflâtun’lar

Bu dizeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) Dizeler kendi arasında kafiyelenmiştir.
• B) Beyit şeklinde düzenlenmiştir.
• C) Sade bir dil kullanılmıştır.
• D) Bir kimseyi övmek için yazılmıştır.

Dediler bu pendi sordumsa kime
Tuz ekmek bilmeze müşkülün deme
Kül, kömür ye; nâmerd lokmasın yeme
Gün olur başına kakar demişler

Bu dizeler halk şiirinde yaygın olarak ele alınan aşağıdaki konulardan hangisine örnektir?

• A) Öğüt verme
• B) Ölüm acısı
• C) Doğa sevgisi
• D) Kahramanlık

• Sözlü bir edebiyattır.
• Aruz ölçüsü kullanılır.
• Ağır bir dili vardır.
“Anonim halk şiiri” ile ilgili verilen bu cümleler doğru-yanlış olarak değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

• A) D – D – D
• B) D – Y – Y
• C) Y – D – Y
• D) Y – Y – D

Dere boyu saz olur
Gül açılır yaz olur
Ben yârime gül demem
Gülün ömrü az olur

Bu dizeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) 11’li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
• B) Kafiye şeması “aaba”dır.
• C) “Aşk” teması işlenmiştir.
• D) Anlaşılır bir dil kullanılmıştır.

Tan yeri atmadan şafak sökende
Düşmanın üstüne hörelenmeli
Terden kalkan alıp kılıç çekende
Yiğit on beş yerden yaralanmalı

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

• A) Nazım birimi beyittir.
• B) 7’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
• C) “aaaa” şeklinde kafiyelenmiştir.
• D) Koçaklama türünde söylenmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi dinî-tasavvufi Türk şiiri ile ilişkilendirilemez?

• A) İlahi
• B) Nutuk
• C) Türkü
• D) Şathiye

I. Hayalî veya hayalbaz denilen bir kişi tarafından oynatılır.
II. Tuzsuz Deli Bekir, Beberuhi, Zenne, Kastamonulu, Acem gibi yardımcı tipler bulunur.
III. Karagöz ile Hacivat arasındaki yanlış anlaşılmalardan doğan çatışmaya dayanır.
“Karagöz” ile ilgili verilen numaralandırılmış cümlelerden hangileri doğrudur?

• A) Yalnız I.
• B) I ve II
• C) I ve III
• D) I, II ve III.

Mihrî Hatun: Amasyalıdır. Sultan Selim Hazretlerine ve Sultan Ahmet’e nice kasideler ve gazeller sunmuştur. Şiirleri halk arasında meşhurdur. Gazelleri gönül ehilleri arasında zikredilir.
Bu parçanın aşağıdaki türlerin hangisinden alınmıştır?

• A) Tezkire
• B) Mektup
• C) Dinî metinler
• D) Halk hikâyesi